Bijgestelde plannen en Portugese bureaucratie

Column Herman van Katwijk

In 1996 namen Mieke Qualm en Herman van Katwijk de beslissing om te emigreren. Tijdens een vakantie ontstond het idee om het roer drastisch om te gooien en te bekijken of zij over drie tot vijf jaar zouden kunnen emigreren om een camping uit te gaan baten in Portugal. In deel 6 vertellen Mieke en Herman over het bijstellen van hun plannen en de Portugese bureaucratie.

Zoals eerder geschreven beschikten we inmiddels over de bovenwoning en het gastenhuisje op het terrein van de quinta om te gaan verhuren. Hiervoor hadden we een site ontwikkeld en we boden andere mensen in onze omgeving aan om ook hun huis te verhuren. Zo ontstond al snel een nieuwe activiteit met voldoende inkomsten om van te leven, zodat onze voorzichtige raming met bescheiden inkomen kon worden verruimd. Een andere meevaller tussen het besluit om naar Portugal te gaan en de daadwerkelijke uitvoering, was de ontvangst van een ontslagvergoeding. Financieel was er geen probleem meer, mits we de verbouwingskosten van de quinta goed in de hand konden houden.

Vanwege de ruimere financiële toekomst was er geen reden meer om vast te houden aan het opzetten van een B&B, dus besloten we het plan helemaal om te zetten naar het verbouwen tot een eigen huis. Herman heeft toen een plattegrond gemaakt hoe het er uit zou moeten zien en dat is verwerkt tot een bouwtekening en bouwaanvraag. We spreken inmiddels over november 2003.

Steen voor steen
Eind 2003 werd er rondom de ruïne opgeruimd en het grondplan uitgezet, terwijl in 2004 werd begonnen met de daadwerkelijke bouw. Dat wil zeggen; eerst alles tot aan de eerste verdieping steen voor steen afbreken, dan deze verdieping vergroten, de grote granieten wijntrapbak verwijderen en dan de zaak weer opbouwen. Steen voor steen moesten de granieten blokken weer uit de tuin en naastgelegen weiland worden getakeld en op hun plek worden aangebracht.

Om de kosten overzichtelijk te houden besloten we om zelf de ‘hoofdaannemer’ te zijn, wat betekende dat Herman vrij veel op de bouw was, dat wij alle materialen elke maand afrekenden met de leveranciers en dat we ook de aannemer per maand betaalden. Zo zouden we ook weten wanneer het eventueel nodig was om te stoppen omdat er geen geld meer was, want we wilden niet met een hypotheek werken, maar alleen onze financiële reserve gebruiken. Tenslotte hadden we de ontslagvergoeding omgezet in een maandelijkse lijfrente-uitkering, dus leefgeld was er altijd.

Slechts één foutje
Inmiddels hadden we het tijdelijke huis in de verkoop gezet en was Herman ook begonnen om naast het verhuurbedrijf te gaan bemiddelen in de verkoop van huizen. Dat werk vond hij leuker vanwege het contact met mensen en omdat er meer creativiteit en advisering bij komt kijken. Op het juiste moment, de bodem van de schatkist kwam in zicht, werd onze tijdelijke woning samen met het verhuurbedrijf verkocht en konden we gewoon doorgaan met bouwen. Onze huidige woning is een gigantisch pand geworden, waarbij we slechts één foutje hebben ontdekt: het ontbreken van een wandcontactdoos in Herman's kantoor op de plek waar hij later een tafel zou zetten en waar je dan een lamp of de laptop op kon aansluiten. Gelukkig kon dit achteraf redelijk simpel nog worden verholpen, maar voor de rest zijn we dik tevreden.

Bureaucratie
Natuurlijk wisten we dat dát in Portugal in behoorlijke mate aanwezig was, maar je moet het meegemaakt hebben om het werkelijk te begrijpen! Portugal is een land gebleken met veel regels, maar evenveel situaties waarbij men zich niet aan de regels houdt of wordt gehouden. Dat betekent dat je er ook vaak geen last van hebt. Een paar voorbeelden uit die tijd:

Residentiekaart
Het begon met het aanvragen van een, inmiddels overbodige, residentiekaart. Met hulp van de burgemeester van ons plaatsje togen we naar de districtsstad omdat daar de vreemdelingendienst was gevestigd. Gewapend met pasfoto’s en dergelijke kwamen we er achter dat we moesten bewijzen dat we in ons eigen onderhoud konden voorzien en zo'n verklaring kon je bij de bank halen. De bank gaf als reactie dat zij niet konden bepalen of dat voldoende was, maar gaf een verklaring dat er het afgelopen jaar buizend escudo’s waren gestort op de bankrekening en dat briefje bleek te voldoen. Tegenwoordig wordt die eis niet meer gesteld. Verder moesten we aantonen voldoende verzekert te zijn tegen ziektekosten. Maar als je niet meer werkt heb je ook geen ziektekostenverzekering, tenzij je er een vrijwillig afsluit, maar die kun je natuurlijk na ontvangst van je residentiekaart zo weer opzeggen. Als je echter een bedrijf opstartte, dan hoefde je zo'n verklaring weer niet aan te leveren.

Melden
Verder moet je officieel melding maken van het voornemen wanneer je je huis of kamers gaat verhuren aan toeristen. Dat hebben we netjes gedaan maar er verder nooit iets over gehoord.

Belastingaangifte
Na een jaar moet je natuurlijk een belastingaangifte doen. Nu was dat in Nederland ook niet geweldig simpel en als nieuwkomer in het buitenland gingen we dus te rade bij de belastingdienst. Daar moest je eerst twee belastingformulieren kopen à 15 cent en vroeg men vervolgens wat we hadden verdiend in dat jaar, men vulde aan de balie met de hand onze gegevens in (in tweevoud, terwijl men echt wel een kopieermachine had) en het was weer geregeld! Simpeler kon het gewoon niet.

Eerder verschenen

1. Wij zijn al vertrokken!
2. Het principebesluit
3. De aankoop
4. Taal en integratie
5. Zoektocht naar een goede aannemer
6. Bijgestelde plannen en Portugese bureaucratie
7. Aanvragen van de bouwvergunning in Portugal
8. Wonen in Portugal
9. Volledig geïntegreerd in Portugal
10. Betrekkelijke Portugese welvaart
11. Dichter bij de burger
12. Confrontatie met Portugese lokale plattelandsbevolking
13. Werken in Portugal
14. Zelfstandig ondernemen in Portugal
15. Onze werkervaring in Portugal 
16. Nieuwe activiteiten in Calvos