Emigratiecijfers vragen om nuance: niet iedereen die vertrekt is een Nederlander

Volgens het CBS vertrokken in 2024 ongeveer 205.000 mensen uit Nederland. Dat lijkt op het eerste gezicht een recordaantal Nederlanders die hun land verlaten. Maar wie beter kijkt, ziet dat dit beeld nuance nodig heeft. Slechts een kwart van deze emigranten is daadwerkelijk in Nederland geboren en kiest bewust voor een bestaan in het buitenland. Het merendeel van de emigranten betreft mensen die hier tijdelijk woonden: arbeidsmigranten, studenten of expats die na enkele jaren weer vertrekken.

Wanneer we alleen kijken naar Nederlanders met wortels in eigen land, ontstaat een ander beeld. In 2023 vertrokken ruim 40.000 in Nederland geboren emigranten en in 2024 circa 44.750. Dit aantal ligt hoger dan het vijfjaarsgemiddelde en laat zien dat structureel meer Nederlanders een toekomst elders zoeken. De favoriete bestemmingen liggen dichtbij huis: België en Duitsland zijn de populairste landen, gevolgd door Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Redenen lopen uiteen: de krappe woningmarkt, werk- en studiekansen in het buitenland, een aantrekkelijker klimaat of een betere balans tussen werk en leven.

Emigratie en vermogende Nederlanders
Een bijzondere categorie emigranten zijn de vermogenden die vertrekken om fiscale redenen. Hoewel het CBS hier geen cijfers over publiceert, zijn er duidelijke signalen dat deze groep groeit:

• Uit onderzoek van het CPB blijkt dat fiscale motieven steeds vaker een rol spelen, vooral sinds de aanpassingen in box 2 en box 3;
• Populaire bestemmingen zijn landen met een gunstig belastingklimaat, zoals België (geen vermogenswinstbelasting), Portugal (Non-Habitual Resident-regeling, inmiddels deels afgeschaft), Zwitserland (forfaitaire afspraken) en de Verenigde Arabische Emiraten (geen inkomstenbelasting);
• De Nederlandse overheid probeert dit in te dammen via instrumenten als de exitheffing (belasten van nog niet gerealiseerde winsten bij vertrek) en inwonerschapsfictie (voor schenk- en erfbelasting tot tien jaar na emigratie). Een extra maatregel die wordt onderzocht is de zogenoemde trailing tax, waarbij ook na emigratie belasting verschuldigd kan zijn.

Onderzoek naar fiscale emigratie
Het CBS registreert geen motieven of vermogenspositie van emigranten. Om meer inzicht te krijgen in fiscaal gedreven emigratie van vermogende Nederlanders, heeft het Ministerie van Financiën een onderzoek aangekondigd. De resultaten worden in de loop van 2025 verwacht en zijn op dit moment nog niet openbaar. Tot die tijd blijft de discussie gebaseerd op signalen uit de praktijk en deelonderzoeken van onder meer het CPB en media.

Context is essentieel
De nuance in de cijfers is belangrijk. Wie alleen het totale aantal emigranten leest, krijgt al snel het beeld dat massaal Nederlanders het land verlaten. In werkelijkheid gaat het om een veel kleinere groep — maar wél een groep die structureel groeit.

Jaar	Totaal emigranten	In NL geboren emigranten	Aandeel NL-geboren (%)
2021	145.000	35.000	24,1%
2022	179.000	42.000	23,5%
2023	198.000	40.114	20,3%
2024	205.000	44.750	21,8%

Bron: CBS (StatLine), bewerking Mondi

Conclusie
Emigratie is een complex fenomeen. Achter de ruwe CBS-cijfers schuilt een genuanceerd verhaal:

• Slechts een kwart van de emigranten is in Nederland geboren;
• Het aantal Nederlanders dat vertrekt groeit wel gestaag;
• Fiscale emigratie onder vermogenden krijgt steeds meer politieke en maatschappelijke aandacht.

Wie deze context mist, loopt het risico de cijfers verkeerd te interpreteren en de discussie over emigratie te versimpelen tot “Nederlanders verlaten massaal hun land” — terwijl de werkelijkheid veel gelaagder is.

---

Terug naar overzicht