Erfrecht en successiebelasting voor Belgen in Spanje

Het erfrecht van toepassing op Belgische staatsburgers is anders dan die voor Nederlanders


Om te bepalen welke regeling van toepassing is bij het openvallen van een nalatenschap van een Belg met onroerend goed in Spanje spelen verschillende regels. Enerzijds het Belgische internationale privaatrecht dat bepaalt dat de wet van het land van de ligging van het onroerend goed van toepassing is (dus het Spaanse erfrecht van toepassing voor de erfregeling van het huis gelegen in Spanje). Anderzijds artikel 9 van het Spaanse Burgerlijk Wetboek, dat stelt dat de erfregeling wordt bepaald door de nationale wet van de erflater (wat betekent dat de Belgische wet  van toepassing is als de erflater of overledene een Belg is). Beide wetgevingen voorzien elk in een andere regeling, wat de zaken er niet op vereenvoudigt.

Dit is door de rechtspraak eigenlijk opgelost, in die zin dat men het principe hanteert van de “universaliteit of éenheid van de nalatenschap”,  wat erop neerkomt dat men voor de totale nalatenschap ernaar streeft dat maar één wetgeving van toepassing is. Vanuit de Spaanse bril bekeken is het eenvoudig, als de overledene een Belg was dan is de Belgische erfregeling van toepassing, behalve wanneer de erflater zijn domicilie had in Spanje én daarbij al zijn onroerende en roerende goederen zich in Spanje bevonden. Alleen in dat laatste uitzonderlijke geval vindt de erfregeling dan ook plaats naar Spaans recht. Dit houdt voor 95 procent van de overige gevallen dus in dat de Belgische erfregeling van toepassing is.

Langstlevende erft alles- beding
De toepassing van de Belgische erfrechtregeling betekent ondermeer dat u zich in Spanje kan beroepen op een “langstlevende erft alles” beding, mits u dat in uw huwelijkscontract bent overeengekomen. Dit betekent echter ook dat U bij het opmaken van een testament in Spanje rekening moet houden met het gegeven dat de Belgische wet voorziet in een wettelijk reserve voor de kinderen, en zelfs voor uw ouders als u zelf geen kinderen heeft. Die wettelijke reserve of het deel van de nalatenschap welke u verplicht moet voorzien voor uw kinderen, hangt af van het aantal kinderen dat u hebt. Daarom is voorzichtigheid geboden wanneer u bij een Spaanse notaris een testament laat opmaken. Als deze immers de Belgische wet op bepaalde punten niet kent, loopt u het risico met een slecht testament te eindigen. Naar Belgisch erfrecht zal de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik erven en de kinderen de naakte eigendom. Het vruchtgebruik betekent het genot en gebruik hebben van een goed, voor een onroerend goed betekent dit het goed te mogen bewonen, en voor roerende goederen zoals de beleggingen en euro’s op de bank betekent dit dat de vruchtgebruiker daarvan de vruchten heeft, zijnde de opbrengst van de beleggingen of de interesten op de gelden. Om het huis te verkopen is het wederzijds akkoord nodig van zowel de vruchtgebruiker als de naakte eigenaars.
Het gebeurt wel eens dat de langstlevende het deel van het huis van de overledene in volle eigendom erft. Doch dit is of door een langstlevende beding in de huwelijksovereenkomst, of bij testament, waarbij dan wel de wettelijke reserve van de kinderen door andere goederen wordt gerespecteerd. In die gevallen kan de overlevende echtgenoot op eigen initiatief het huis verkopen.

Successiebelasting op het Spaanse erfdeel
Er is géén verdrag tussen Spanje en België over de te betalen successiebelasting in tegenstelling tot de afwikkeling van de nalatenschap welke hierboven uiteen is gezet. Als gevolg daarvan is de Spaanse wet wél van toepassing op de te betalen successiebelasting in Spanje. De Spaanse wet op de Successiebelasting en Schenkingen (Wet 27/1989) bepaalt dat de erfgenamen die in België wonen Spaanse successiebelastingen betalen op alle goederen, zowel roerende als onroerende goederen, met ligging in Spanje. Dit gaat zowel over de Spaanse bankrekeningen van de erflater, de in Spanje ingeschreven waren of zijn als de woning. De erfgenamen erven dus goederen in Spanje en zijn onderworpen aan de Spaanse successiebelasting op de Spaanse goederen.
Als erfgenaam, al dan niet resident in Spanje, moet u de erfenis aanmelden voor betaling van deze successiebelasting. Bent u resident dat dient u dit aan te geven binnen de autonome gemeenschap waar u woont, en als niet-residente erfgenaam dient u dit aan te geven bij het ontvangkantoor van niet-residente erfgenamen te Madrid. De termijn voor aangifte en betaling bedraagt zes maanden vanaf het overlijden.

Mr. Yves Sirejacob is verbonden aan Sirejacob Legal & Tax Spain  

Dit artikel is tot stand gekomen onder auspiciën van Mondi

Landendossier
	Meer informatie over de aanschaf en bezit van een (tweede) huis in Spanje
Deel dit artikel met anderen: Tell a friend!

---

Het Mondi lidmaatschap is bijzonder aan te bevelen voor (toekomstige) eigenaren van een woning of beleggingsobject in het buitenland. Of u zich nu in de oriëntatiefase bevindt, al een woning hebt aangekocht of deze weer wilt gaan verkopen, u zult ongetwijfeld veel vragen hebben en willen weten welke juridische, fiscale, financiële en praktische consequenties uw beslissing heeft.

---

Terug naar overzicht