Op 11 maart 2012 hebben de Zwitserse stemgerechtigden met een zeer krappe meerderheid van 50,6 procent, "ja" gestemd op het Zweitwohnungsinitiative ‘Schluss mit dem uferlosen Bau von Zweitwohnungen’ van Franz Weber en zijn dochter Vera. Daaraan ten grondslag liggen enerzijds het groeiende onbehagen bij velen, zowel in de stedelijke als in de ‘betroffen’ gebieden, over het al maar doorgaan van het bebouwen van de mooiste delen van Zwitserland met als gevolg dorpen vol met tweede woningen die slechts enkele weken per jaar worden gebruikt en anderzijds een uiterst passieve houding van het UVEK, het ministerie van ruimtelijke ordening.

Velen erkennen dat een wettelijke regeling nodig is: een procentueel aantal van 60 en zelfs 70 of meer aan tweede woningen met zogeheten ‘kalte Betten’, dus bedden die weinig worden gebruikt, is in de toeristische gebieden geen uitzondering. Spookdorpen waren en zijn het gevolg. Een dergelijk initiatief dat door de meerderheid van de stemgerechtigden is goedgekeurd, leidt tot een verankering in de Grondwet per de datum van het initiatief, dus per 11 maart 2012.

Na de afstemming overheerst het gevoel dat het zo niet kan. De rechtszekerheid wordt, bij een ongewijzigde uitvoering, in ernstige mate geschonden. Het begrip ‘Zweitwohnung’ wordt nu anders en veel ruimer gedefinieerd dan in de voorfase, zodat vrijwel iedere woning die niet door een ingezetene wordt bewoond, een Zweitwohnung is en daarom verboden zou zijn. Bovendien is er nu sprake van een bouwstop met onmiddellijke ingang, terwijl in de voorfase werd gesproken over een overgangstermijn en over ‘redelijke’ oplossingen.

Wat geldt nu?
Op dit moment, medio maart 2012, gelden de zogeheten Leitlinien van het UVEK. Volgens deze Leitlinien geldt een verbod voor gemeenten om bouwvergunningen af te geven waarvan de aanvraag na 11 maart 2012 is ingediend. Het verbaast niet dat de kantons die het meeste door het Zweitwohnungsinitiative zijn getroffen, dit zo niet willen accepteren. De discussie gaat voort. Voor huidige en toekomstige eigenaren, evenals voor hen die bouwgrond bezitten en daarop een vakantiehuis wilden bouwen, is er veel onzekerheid.

Advies