Volledig geïntegreerd in Portugal

Column Herman van Katwijk

In 1996 namen Mieke Qualm en Herman van Katwijk de beslissing om te emigreren. Tijdens een vakantie ontstond het idee om het roer drastisch om te gooien en te bekijken of zij over drie tot vijf jaar zouden kunnen emigreren om een camping uit te gaan baten in Portugal. In deel 9 beschrijven ze nog meer voorbeelden over hun omgang met de Portugezen.

De ene gunst is de andere waard en er hoeft geen geld aan te pas te komen. Zo hadden we eens wat babykleding van een bekende uit Nederland meegenomen voor een tienermoeder en werden we de dag erna verrast met twee strengen uien en een zak aardappelen, die door haar vriendje en moeder werden gebracht. Buren helpen elkaar met planten en oogsten, niet zelden afgesloten met een maaltijd en (veel) wijn.

Belangeloze hulpvaardigheid
Nog wat voorbeelden van belangeloze hulpvaardigheid: we waren een keer op zoek naar een bepaald restaurantje maar konden het niet goed terugvinden. Een dorpsbewoner om hulp gevraagd die bij ons instapte, ons exact de weg wees en vervolgens niet teruggebracht wilde worden. Ze ging wel lopen! En een andere keer toen we in een winkel de weg vroegen, pakte de eigenaar zijn autosleutels, reed een stuk voor ons uit om de weg te wijzen en groette met een brede armzwaai toen we onze weg hadden gevonden. Kom daar in Nederland nog maar eens om!

Natuurlijk zijn er ook verschillen waar je als Nederlander meer moeite mee hebt: ‘Morgen’ betekent vaak niet meer dan ‘niet vandaag’, en wellicht ‘morgen ook niet’, en meestal moet je dan zelf nog een aantal malen aandringen totdat de afspraak wordt nagekomen. Bij instanties krijg je vaak te horen “daqui á quinze dias” ofwel over veertien dagen, een geijkte manier om het werk nog even uit te stellen, want als je na veertien dagen komt is het gevraagde er natuurlijk nog niet en de week erop óók niet en als je dan een beetje geërgerd opmerkt dat je auto ook niet op water loopt als men je nóg een keer wil laten terugkomen, dan blijkt het in vijf à tien minuten ineens in orde te zijn.

Accu leeg
Tijdafspraken zijn vaak ook moeilijk. Een afspraak hebben om 14.00 uur kan makkelijk betekenen dat de ander om 14.45 uur aankomt, zich misschien even verontschuldigt, maar je geen telefoontje zal geven om te zeggen dat hij wat later is. Of men komt helemaal niet en als je dan opbelt, hoor je dat bijvoorbeeld de auto niet wilde starten omdat de accu leeg was. Met een beetje geluk komt men dan de dag erop, ervan uitgaande dat je wel thuis zult zijn.

Het is even wennen, soms irritant, maar aan de andere kant zal niemand het je kwalijk nemen als je eens wat te laat bent. Toch blijven we wat dat betreft Hollanders: we willen zélf in ieder geval op tijd zijn en haasten ons, ook al weten we dat we dan waarschijnlijk op de ander moeten wachten.

Voor veel Nederlanders geldt: afspraak is afspraak, maar in Portugal wordt daar wat makkelijker mee omgegaan: er kan makkelijk iets tussen komen, vandaar dat men zich vaak een beetje op de vlakte houdt. De, noordelijke?, Nederlander is vaak recht voor zijn raap en zegt wat hij denkt. Dat kan nogal eens hard overkomen bij een Portugees die hierin wat meer speelruimte houdt. Een volmondig “ja” of een duidelijk “nee” is hier niet zo gebruikelijk.

Als je ervan houdt om naar de bioscoop of een concert te gaan, dan ben je al snel aangewezen op de grotere steden. In het rurale gebied is weinig méér te beleven dan de weekmarkt of, met name in de zomer, één van de vele feesten op straat om de naamdag van een heilige te vieren of regionale producten aan de man te brengen.

Eerder verschenen

1. Wij zijn al vertrokken!
2. Het principebesluit
3. De aankoop
4. Taal en integratie
5. Zoektocht naar een goede aannemer
6. Bijgestelde plannen en Portugese bureaucratie
7. Aanvragen van de bouwvergunning in Portugal
8. Wonen in Portugal
9. Volledig geïntegreerd in Portugal
10. Betrekkelijke Portugese welvaart
11. Dichter bij de burger
12. Confrontatie met Portugese lokale plattelandsbevolking
13. Werken in Portugal
14. Zelfstandig ondernemen in Portugal
15. Onze werkervaring in Portugal 
16. Nieuwe activiteiten in Calvos